Ушварин ваз багахь даршра му хайирлу хабар ву.
Диндин рякъюъди
Дин хъапIуб вари динагьлийири ужуб ва рягьимлу ляхин вуди гьисаб апIурайиб ву. Дин хъапIували инсандин юкIв чIуру хияларихьан азад апIуру, инсан уж`вал апIбан рякъюъ тIаъру. Мицир кас сар Аллагь ва инсанар ккунир, дюн`яйиин девлеттIан, аьхиратдиз гъабхру девлет ккунир, хусуси чан хайирси, чан диндин гъардшин хайирра ккунир, халкь бадали юкIв алди ляхин апIурайир ву. Гъи узу сюгьбат гъабхурайир Хиварин гъулан мистан имам Мугьямадзакир-Гьяжи Юсуфов ву.
ТIюргъярин гъулаъ бабкан гъахьи Мугьямадзакир-Гьяжи Юсуфовди багъри гъулаъ мектеб ккудубкIбалан кьяляхъ, Мягьячгъала шагьриъ гъулан мяишатдин техникум, хъасин Москвайиъ Социальный университетдин филиал ккудубкIну.
Диндин рякъюъ думу 1996-пи йислан 1999-пи йисазкьан Кизилюрт шагьриъ Исламдин университетдиъ урхурайи вахтари учIвну.
Думу университет ккудубкIбалан кьяляхъ, дугъу Дербент шагьриъ Исламдин университет ккудубкIну. Гьамусяаьтна Мугьямадзакир-Гьяжди, Хиварин гъулан мистан имам вуйивалилан гъайри, Дербент шагьрин мистан имамдин заместитель вудира ляхин апIура.
-Гьюрматлу Мугьямадзакир-Гьяжи, Рамазан вазли ушвар дисуб фарз вуди гьисаб дапIнайиб ву. Дидин себебнакан ва тарихдикан фу пуз шулувхьан? Дидланра гъайри,ушвар дисбакан инсандиз фу жара хайир айин?
-Бисмиллагьи ррагьмани ррагьим. Сифте вуди узу учвуз вари мусурман ксариз Рамазандин ваз ва улубкьурайи машквар мубарак апIураза. Ичв гъапIу гъудгнар,гъидису ушвар, апIурайи дюъйир, учв гьарсаб ужуб ляхин аьхю вуйи Аллагьди кьабул апIри. Учв гуннгьарилан Аллагьди хил алдабгъри.
Къур`андиъ дибикIна, ихь атааба Адамди гъадагъа дапIнайи йимиш гъипIган, дугъаз 30 йишванна йишван ушвар дисуб фарз гъапIну, кIури. Аллагьдин дугъахьна вуйи аьхю рягьим айивализ лигну, дугъан ушвар дисбан къайда рягьятвалихъна гъабхну.
Ушвар йигъандин вахтна дисуб фарз гъапIну. Абу Хурайрайихьан вуйи гьядисдиъ гьамци кIура: «Рамазандин ваз кубкIиган,ихь пайгъамбар Мугьяммадди (с.аь. в.) учуз мубарак апIуйи, хъа кIуйи: ”Магьа хъубкьну тIааьт апIру ва Аллагь бадали ушвар дисру Рамазандин ваз. Рамазандин вазли женнетдин раккнар тIаъру, жегьеннемдин раккнар хъяркьру ва инсанар дюз рякъхъан хътаъбан бадали вуйи шейтIнар зунжрариъ титIру. Сад йигъ Рамазандин вазлин ужу ву, агъзур жара вазартIан”.
Рамазан ваз мусурмнариз варитIан багьа ваз ву. Къур`ан жилариина Аллагьдихьан Рамазандин вазли назил гъабхьиб ву.
Му вазли Аллагьди чан лукIарин гуннгьарилан хил алдабгъуру ва гьарсаб гъапIу ужуб ляхниз гизаф кьадар сувабар дикIуру.
Ноябрин 4-пи число Шаввалин мусурман тарихдиинди 1-пи йигъ ву. Думу йигъ бицIи машкврин,яни Рамазан машкврин садпи йигъ вуди гьисаб апIура.
-Машквар йигъ улубкьайиз, кюлфетдиъ айи гьарсар касдихъанди ушварин сеэр тувну ккунду. Ушварин сеэр тувбан ляхин гизаф агьалйириз дюзди аьгъдрувализ лигну, гьар йисан му месэла гьюжатнануб вуди гъубзра. Ушварин сеэр тувбан себебнакан ва шлиз тувну ккундуш, пуб тIалаб вуйиз.
-Ушварин сеэр тувну ккундайидар ву. Ушварин сеэр ухди тувуз ккунириз Рамазандин вазликан саб ушв гъибисхъан тувуб дурус ву.
Амма машквар йигъан, ригъ алабхъбалан кьяляхъ ушварин сеэр тувуб дурус шуладар.Машкврин гъудган ккебгъайиз ушварин сеэр тувну ккунду.
Кюлфетдин гъайгъушнаъ айири чан ва чаин харжлугъ алабхъурайидарин ушварин сеэр тувуб лазим ву. Кюлфетдин аьхюри сифте чан, хъа хпирин хъа варитIан бицIирин, хъа абайинна бабан, хъа аьхю веледдин ушвнин сеэр тувну ккунду.
Ушварин сеэр жара апIруган, ясана факъирихьна тувруган:
«Ният гъапIза уз`ина важиб дубхьнайи фитIрайин сеъ Аллагьдиина ада апIуз»,- дупну, ният апIуру. Ушварин сеэр ва жара закат сабпинубатнаъ гъулаъ яшамиш шулайи аьжузариз тувну ккунду.
Пайгъамбри (с.аь.в.) гъапну: «…Ушварин сеэр йишвахьна гъурукьиган, ушвар дисуб кьабул апIуру».
Гьаци вуйиган, ушварин сеъ рубкьрур аьгъюди ккунду.
Ушварин сеэр гъудгнар дарапIруриз тувуз ихтияр адар.
Аятдиз лигну, ушварин сеъ тувну ккуни синифар миржиб ву.
1) Хулаз 20-30 процентдин доходтIан дяргъюрайи касиб кас.
2) Хулаз дуфну ккуни доходдикан 70 проценттIан дяргъюрайи кас.
3) Закатар уч апIури касибдариз туврайир.
4) Тазади мусурман диндиз гъафир.
5) Бурж гъибису лукIар.
6) Буржарикк ккайир.
7) Аллагь бадали гъазават гъапIур.
8) Рякъюъ айи кас. Амма мураризра гьамцдар шартIарр а:
Кафир дархьуб, малиинди я кеспийиинди девлет хъайир дархьуб, закат туврубдиз ул ккайир дархьуб.
-Мугьяммадзакир-Гьяжи, Рамазан вазли, жандин сагъламвал чIуруб вуди, ушвар дисуз даршулайи ясана дархьи ксари гьапIну ккунду?
-Дицир касди Рамазан вазлин сабпи йигъланмина, гьар йигъан саб чIиви аьжуз, касиб касдиз уьл гьивну ккунду.
Жандин сагъламвал ужуб гъабхьиган, яни сагъ гъахьиган, Рамазан ваз ктабхъишра, имбу вазари вушра дисну ккуни ушварин кьадар давам дапIну ккунду. Дугъан гъидису ушвар Аллагьди кьабул апIуру.
-Машквар йигъан мусурман касди гьапIну ва фицдар серенжемар кIули дурхну ккунду?
-Аьзиз машквар йигъан вари дюн`яйиъ мусурман халкьди аьдат вуди, мистариъ кьюб ракаатдин гъудган апIуру.
Му йигъан гьарсар касди Такбирра дурхну ккунду. Гьарсаб хизандиъ ицци хурагар гьязур апIуру.Му йигъан сар-сарихьна хялужвдира гъягъюб лазим ву.
Му йигъан накьварихъна садакьа хьади душнура ккунду.
Аьхириъ узу кIурзаки: Аллагь ухьуз кюмек ишри, пайгъамбри (с.аь.в.) ухьуз аьгъю гъапIси, Рамазандин ваз лайикьлуди кIули гъабхьуз Аллагьди гьарсар касдиз гьамусра, гележегдиъра амур апIри. Ихь варидарин гуннгьарин аьфа апIри. Варидариз уж`вал, хизандиъ шадвал кам дарибшри. Амин!
Вассаламу аьлайкум ва рягьматуллагьи ва баракатугьу!
[В.Бинаталиев, ич хусуси мухбир] Аку хяд Хив район
_________________ жвуван кас
|